Biseri, prema modernoj klasifikaciji koju je odobrila Međunarodna mineraloška asocijacija, ne spadaju u klasu minerala, ali uprkos tome, ovaj kamen je visoko cenjen u industriji nakita. Biseri mogu biti prirodni i kultivisani, svaka od ovih vrsta, zavisno od porekla ili načina uzgoja, deli se na morske i rečne. Biseri su najstariji dragulj poznatom čoveku. Rimsko carstvo je koristilo dva različita imena za bisere. Veliki, savršeno okrugli biseri zvali su se “unio”.
U zvaničnom prevodu, to znači “jedinstveno”. Drugo ime bisera je “Margarita”. U ruskom se reč “biser” pojavila u 12. veku iz turskih izvora u obliku “zhonču”, što je pozajmljenica iz kineskog. Doslovni prevod “zhonchu” sastoji se od dva dela: “zhon” pravi – i “chu” – biser. Biseri najvišeg kvaliteta, koji se u Rusiji tradicionalno kvalifikuju u „kosi“ ili „kotrljajući“. Sve do 19. veka, biseri su nadmašili sve poznato drago kamenje. Iako su biseri bili vredni još od 15. veka, za većinu ljudi postali su najlepši dragulj mnogo kasnije, krajem 19. i početkom 20. veka. U “preddijamantska” vremena, biseri su služili kao “statusni” nakit.
U ovom članku fokusiraćemo se na to kako da prepoznate pravi biser od lažnog.
Prirodni i lažni biseri: karakteristike
Prirodni biser se može nazvati biserom koji je nastao u prirodi sam, bez ljudskog uticaja. Odsustvo čoveka je glavni uslov za “prirodnost”. Kao i pre mnogo hiljada godina, takvi biseri su izuzetno retki u prirodi. Stoga su i danas veoma skupi. Koja je to ljudska intervencija koja pretvara neprocenjivi biser u jeftinu robu? Da biste saznali, prvo morate razumeti kako se biseri uopšteno formiraju u prirodi.
Uloga čoveka u stvaranju bisera je da ga nasilno smesti u školjku. Kao rezultat, dobijaju se biseri čije su karakteristike iste kao i prirodne, jedina razlika je u tome što je biser izrastao ne na inicijativu prirode, već na zahtev čoveka. Takvi biseri nazivaju se “kulturnim”, za razliku od “prirodnih”.
Budući da „prirodnost” objekta unutar školjke ima ključni uticaj na cenu, radi se složeno i skupo ispitivanje kako bi se utvrdila priroda bisera. Samo na taj način moguće je potvrditi ili opovrgnuti ljudski uticaj u procesu stvaranja ovog prirodnog dragulja. Postoje dve vrste prirodnih bisera: rečni (slatkovodni) i morski.
Prirodni slatkovodni biseri su velika retkost koja je skupa. Na primer, ogrlica od prirodnih bisera i dijamanata prodata je na Christie’s aukciji 2008. u Dubaiju za 1,7 miliona dolara. Na istoj aukciji, još jedan pramen slatkovodnih bisera otišao je po ceni od 1,4 miliona dolara iste 2008. godine.
PRIMER PRAVIH BISERA – gigantska školjka:
Prema GIA sistemu, kvalitet bisera se ocenjuje prema 6 ili 7 parametara, u zavisnosti od toga koji je komad nakita. Ukoliko su minđuše, narukvica ili privezak sa jednim ili više bisera, kvalitet bisera se ocenjuje prema 6 kriterijuma. U slučaju ogrlice ili niza bisera, pojavljuje se sedmi parametar evaluacije, koji se naziva “podudaranje”. Primjenjuje se samo na ogrlice ili „konopce“ od bisera gde se više bisera probuši i stavlja na konac.
U nastavku su svi kriterijumi evaluacije:
- Veličina
- Oblik
- Boja
- Glitter (sjaj)
- Kvalitet površine
- Kvalitet sedefa
Na tržištu postoje četiri vrste kultivisanih bisera. Tri se nalaze u slanoj, a jedna u slatkoj vodi. “Akoia” (pomorski); “Biser južnih mora” (morski); „Crni Tahićanin“ (marinac) i “Slatkovodni kineski”.
Slatkovodni biseri iz Kine
Kultivisani slatkovodni biseri su nedavno ušli na tržište kao komercijalni masovni proizvod. Ovo je najjeftinija i najpristupačnija vrsta modernih bisera. Kinezi eksperimentišu sa školjkama u slatkovodnim jezerima od 1970-ih. Za razliku od svih vrsta morskih mekušaca, slatkovodne školjke mogu napraviti od 15 do 35 bisera odjednom. Nakon vađenja bisera, mekušci ne umiru, tako da ostaje moguće prikupiti još 3-4 „biserne generacije“ dok mekušac ne ugine prirodnim putem, od starosti.
PRIMER JEFTINIH BISERA IZ KINE:
